Szu-Suen
Szu-Suen był sumeryjskim królem wywodzącym się z III dynastii z Ur, który panował w latach ok. 2038 - 2030 p.n.e. Jego ojcem był Szulgi, a bratem Amar-Suen. Zanim Szu-Suen został królem sprawował funkcję szagina w Durum, gdzie zyskał doświadczenie w rządzeniu i obycie w sprawach wojskowych.
Szu-Suen został królem po śmierci Amar-Suena. Według określeń rocznych skutecznie walczył na północnej granicy imperium, a jego przeciwnikami byli Huryci, Amoryci oraz górskie ludy z północnego Zagrosu. Wspomniane kraje Simanum i Zabszali znajdowały się na obu krańcach (zachodnim i wschodnim) północnych obszarów strefy wpływów królestwa z Ur. Simanum położone było blisko ważnego szlaku handlowego, a więc miało ogromne znaczenie strategiczne i było liczącą się twierdzą.
Kampania przeciw Simanum, w trzecim roku panowania króla, sprowokowana została zamieszkami na tamtejszym dworze, na którym w ostatnich latach panowania Szulgiego przebywała jako "narzeczona synowa", córka Szu-Suena, Kunszi-malum. Trudno określić w jakim stopniu spór o rękę księżniczki (panujący wówczas Puszam miał dwóch synów) doprowadził do spisku i wybuchu buntu, w wyniku którego Puszam stracił władzę.
Chociaż interwencja Szu-Suena mogła mieć podstawy dynastyczne i całkiem słuszny pretekst (córka króla została wyrzucona ze swej siedziby), to z pewnością głównym jej celem było utrzymanie wpływów w tym ważnym ośrodku huryckim. Zgodnie z inskrypcją królewsą stanęło ono na czele buntu okolicznych plemion i państewek. Sytuacja była groźna, dlatego że buntowników wspierały amoryckie plemiona Tidnum i Jamadium, ale ostatecznie Szu-Suen pokonał wrogów i wziął ogromne łupy. Przywrócił spokój w całym regionie, a także z powrotem osadził w jej siedzibie księżniczkę Kunszi-malum.
Dokumenty gospodarcze potwierdzają zwycięską kampanię Szu-Suena w Simanum, do pokonanych wrogów dorzucając Niniwę oraz leżące nieco na północ od niej miasto Talmusz. O aktywności dyplomatycznej Szu-Suena na tych terenach świadczy równiez pochodzenie jego drugiej żony Tiamat-baszti, która być może była siostrą Tisz-atala z Niniwy.
Drugą dużą kampanią wojenną Szu-Suena była wyprawa przeciwko Zabszali w siódmym roku panowania. Wojna toczyła się na wschodzie oraz północnym wschodzie, a przeciwnikami sumeryjskigo króla była koalicja pod przewodnictwem Szimaszki oraz rozległych krajów od Anszan, czyli Elamu aż do Morza Górnego - w tym przypadku zapewne chodziło o Morze Kaspijskie.
Szu-Suen pokonał przeciwników w walnej bitwie i pojmał do niewoli władców zbuntowanych krajów, w tym wielkich książąt kraju Zabszali i licznych książąt wielu innych miast. Wszystkich ich przywiódł w triumfie do Nippur na chwałę Enlila i Ninlil.
Sukcesy polityczne oraz zakresy tytularnego zwierzchnictwa potwiedza inskrypcja fundacyjna z jego świątyni w Girsu. W opozycji do tych sukcesów i zdolności do działań bojowych na wschodzie i północy pozostaje bierność i postawa defensywna wobec zagrożenia amoryckiego z północnego zachodu. Jedynymi działaniami w tym rejonie była rozbudowa systemu umocnień, zwanego w skrócie "Murem przeciw Martu".
Biorąc pod uwagę zwiekszającą się infiltrację amorycką już nie tylko terenów peryferyjnych, ale samego centrum Sumeru i Akadu, rozbudowę muru należy uznać za świadectwo wzrostu obawy przed coraz groźniejszym naporem Amorytów. Niedługo później, już na początku panowania następnego władcy z III dynastii z Ur, dało ono o sobie znać obnażając długo skrywaną słabość państwa.
data utworzenia: 29.01.2018
data ostatniej aktualizajci treści: 29.01.2018
źródła:
Ensi w czasach III dynastii z Ur: aspekty ekonomiczne i administracyjne pozycji namiestnika prowincji w świetle archiwum z Ummy - Marek Stępień