Utu
Utu to sumeryjski bóg słońca, powiązany z życiem, sprawiedliwością, wróżbami i światem podziemnym. Jego akadyjskie imię to Szamasz. Przynosił światło i ciepło na ziemię, pozwalał rosnąć roślinom i zbożom. O poranku wyłaniał się ze swojej podziemnej sypialni i codziennie wędrował po niebie. Gdy światło słońca wypełniało całe niebo, Utu widział i nadzorował wszystko, co wydarzyło się w ciągu dnia. W ten sposób stał się bogiem prawdy, sądów i sprawiedliwości. Odgrywał także rolę w traktatach, przysięgach i transakcjach handlowych, ponieważ mógł przejrzeć oszustwo i dwulicowość. Jako obrońca sprawiedliwości bóg słońca miał również aspekt wojownika.
Utu odgrywał także istotną rolę w rytuałach wróżbiarstwa ofiarnego. Wróżenie z wątroby było ważną gałęzią nauki, dzięki czemu król mógł otrzymywać odpowiedzi od bogów na konkretne pytania dotyczące spraw państwowych. Królewscy wróżbici, bārû, prosili bogów o napisanie odpowiedzi w wątrobie owcy, którą następnie odczytywano poprzez jej badanie i liczenie jej wad. Jako bóg prawdy i sprawiedliwości był proszony o udzielenie prawidłowej odpowiedzi.
Utu odgrywał także rolę w sprawach ludzkości. Teksty literackie wspominają, że chronił bohaterskich królów miasta Uruk. W "Eposie o Gilgameszu" pomagał głównemu bohaterowi w pokonaniu potwornego Humbaby, strażnika lasu cedrowego. Utu był także obrońcą podróżników i kupców.
W sumeryjskiej tradycji Utu był synem Nanny i Ningal.
Głównymi miejscami kultu Utu były miasta Sippar na północy oraz Larsa, gdzie znajdowały się świątynie o nazwie E-babbar, co znaczy Biały Dom.
Istnienie Utu jest potwierdzone od najwcześniejszych okresów, aż po początek okresu początków pisma klinowego. Występuje w wielu utworach literackich, w tym w królewskich modlitwach i hymnach, tekstach wróżbiarskich, traktatach i dokumentach rejestrujących transakcje biznesowe. Bardziej szczegółowy przegląd będzie musiał poczekać na dalsze badania.
Utu szedł do zaświatów z końcem każdego dnia i podczas pobytu osądzał i zatwierdzał losy zmarłych.
Gdy drzewo Inanny huluppu odwiedzili niepożądani goście, nie zignoroał ich, lecz zwrócił się o pomoc.
Pomógł Dumuziemu w ucieczce przed demanami gala umożliwiając mu przekształcenie się w różne inne stworzenia.
Z rozkazu Enkiego otworzył Enkidu bramy zaświatów i pozwolił mu zbiec.
Regulował wodę na ziemi, aby nawadniać rajski ogród Dilmun - miejsce gdzie słońce podnosi się. Z sympatii dla Gilgamesza Utu zasilił wodą kraj żywych, powołał siedmiu bohaterów pogody, którzy bronili ten kraj.
data utworzenia: 14.10.2010
data ostatniej aktualizajci treści: 06.03.2020
źródła:
Ancient Mesopotamian Gods and Goddesses
Aristokles - Platon: Atlantyda -
Włodzimierz Janusz Szypura