Biała Świątynia znajdowała się w świętym okręgu boga Ana - Kulaba w Uruku. Stała w odległości 500 metrów od kompleksu E-anny, której styl architektoniczny z niszami, przyporami i innymi jeszcze zdobieniami był podobny. Nazwa świątyni wzięła się od koloru zewnętrznych ścian, które były pokryte cienką, białą, gipsową elewacją, co dawało jej olśniewającą jasność w silnym świetle słonecznym. Obiekt datuje się na warstwę Uruk IVa lub Uruk III, czyli na okres około 3200-2900 p.n.e.
Budynek świątyni stał na 40-to centymetrowym asfaltowym podwyższeniu i wzniesiony był na wysokim trapezoidalnym tarasie, zwanym zigguratem Ana, o wymiarach 50 x 46 x 10 metrów oraz o wysokości 13 metrów. Dzięki temu świątynia górowała nawet nad potężnymi murami obronnymi miasta i na płaskiej równinie, na której znajdowało się miasto Uruk była widoczna z bardzo daleka. Ziggurat miał pochyłe, ozdobione ryzalitami boki i przypominał swoim kształtem ściętą piramidę. Od strony wschodniej prowadził na niego jeden ciąg schodów, który u szczytu rozchodził się na kolejne, prowadzące jeszcze wyżej schody oraz w rampę, biegnącą północnym, a następnie zachodnim skrajem platformy i prowadzącą do świątyni, stojącej bliżej jej południowego krańca (Ryc.1). Taras był kulminacją ciągłych przebudowań, mających swój początek jeszcze w przedsumeryjskim okresie Ubajd. Materiałem, z którego wzniesiono tą strukturę była suszona cegła. Jego płaską górną część pokryto warstwą bitumu, co stanowiło solidny wodoodporny fundament dla świątyni.
Sama świątynia miała wymiary 17,5 na 22,3 metrów, a jej rogi skierowane były na cztery strony świata.
Między rzędami cegieł, w obmurowanie wkładane były okrągłe naczynia, których otwory tworzyły poziome szlaki światłocienia.
Do wnętrza można było wejść poprzez trzy wejścia. Dwa z nich znajdowały się naprzeciwko siebie w krótszych ścianach i prowadziły bezpośrednio do nawy kultowej, a jedno usytuowane było w dłuższej, południowej ścianie. Plan świątyni miał układ trzyczęściowy (Ryc.2). Nawę z posągiem na bóstwo i ołtarzem ofiarnym otaczały po obu stronach rzędy niewielkich pomieszczeń. Wydaje się, że dwa pomieszczenia od południowej ściany były klatkami schodowymi, które prowadziły na dach . W centralnym pomieszczeniu znaleziono mnóstwo kości, całość została spalona i zasypana. Szczątki pozwalają przypuszczać, że odprawiano tutaj jakieś obrzędy. Świątynia nie była duża ze względu na to, że i tak do środka nie dopuszczano tłumów.
data utworzenia: 30.09.2010
ostatnia aktualizacja treści: 06.04.2016
źródła:
Sztuka Starożytnego Wschodu - Antoni Mierzejewski
Eanna, White Temple and Uruk period – Catrine Painter Foster
Khan Academy